Asurlar (Asurlular) kimdir özellikleri nelerdir?

Asurlular eski Anadolu uygarlıkları içerisinde en önemli uygarlıklardan bir tanesidir.  Asurlular ilk olarak şimdiki Irak ülkesinin kuzey kısımlarında kurulmuş iken daha sonra ticaretle birlikte büyük bir imparatorluk haline gelmişlerdir. Ve birçok ticaret kolonileri oluşturmuşlardır. Asurlular’ın özellikleri madde madde aşağıya çıkarılmıştır.

Asurlar (Asurlular)’ın özellikleri nelerdir?

-İlk bulundukları bölge Kuzey Irakta Dicle nehrinin kıyısında bulunan Şarkat kalesi ve çevresidir.

-Kurucusu Kral Sargon’dur.

-Kurdukları ticaret kolonileri ile Milattan Önce 2000’li yıllarda İmparatorluk haline gelmişlerdir. Özellikle ilkçağda Ortadoğu’nun en büyük imparatorluğunu Asurlular kurmuştur.

-Kültepe Asurluların Anadolu’da bulunan en büyük ticaret kolonisi olmuştur. Kültepe ile birlikte aynı zamanda Alişar ve Boğazkale’de de ticaret kolonileri kurmuşlardır.

-Asurluların başkentleri Ninova’dır.

-Anadolu’ya yazıyı tanıştıran medeniyette yine Asurlulardır. Asurlular çivi yazısı kullanmışlardır.

-Tarihte bilinen ilk kütüphaneyi kuran millet olarak bilinmektedirler. Bu kütüphaneyi başkentleri olan Ninova şehrinde kurmuşlardır.

-Asurluların en güçlü olduğu dönemde toprakları Mezopotamya’yı, Anadolu’nun Güneydoğu kısımları ve Suriye’nin kuzey kısımlarını kaplamakta idi. Daha sonra belirli bir dönemlerde duraklama ve gerileme dönemine girmişler ise de özellikle M.Ö 7.yüzyıla kadar topraklarını Mısır ülkesine kadar genişletmişlerdir.

-Asurluların son büyük kralı olarak Assurbanibal gösterilmektedir. Dönemin önemli devletlerinden Elamları da geçirerek elam halkını yok etmiştir.

-Asurlular çok tanrılı bir dine inanan topluluklardan birisidir.

-Asurluların en büyük tanrısı “Marduk”tur.

-Asurlular önemli kalıntılar bırakmış bir millet olmuştur. Bunların en önemlileri; Ninova, Asur, Kalah, Dur Şarrukin’de bulunan kalıntılardır.  Özellikle heykeltıraşlık ve kabartma sanatında son derece ileri gitmişlerdir.

-Asurluların bazı kanunları son derece sert kanunlardan oluşmakta idi.

-Asur ordusu son derece düzenli bir ordu idi. Ayrıca çok iyi savaşçılar olup, aynı zamanda zalim bir topluluk olarak tanındılar. Asurlular aldıkları bölgelerin halklarını topraklarından sürmüş ve buralara kendi halkını yerleştirerek Asurlaştırmışlardır. Hatta yendikleri milletlerin birçoğunu da işkence ile öldürmüşlerdir. Acımasız bir ulus olarak tanınmaktadır.  Aynı zamanda ele geçirdikleri şehirleri de yakıp yıkarlardı.

- Asur orduları aynı zamanda savaş arabaları kullanmış bir ordudur. Ordularında önemli savaş aletleri olan mızrak ve okta kullanmışlardır. Bazı kaynaklarda Asur askerlerinin tarihteki ilk süvari birliğini kurduğu yazılıdır.

-Asur devleti, Eski Asur çağı, Orta Asur Çağı ve Yeni Asur çağı olarak 3 zaman dilimi içerisinde incelenmiştir.

Asur devletini kim, ne zaman, nasıl yıkmıştır?

Eski uygarlıkların en önemlilerinden bir tanesi olan ve yüzyıllarca ayakta kalmayı başaran Asur İmparatorluğu özellikle Asurbanibal’ın ölmesinden sonra gücünü kaybetmiş ve Milattan Önce 612 yılında Medler, Persler, Babiller tarafından yenilgiye uğratılmış diğer medeniyetlerin birleşmesiyle Asurluları yenilgiye uğratmış ve başkentlerini yakıp yıkmışlar taş üstünde taş bırakmamışlardır.

A)Asur İmparatorluğunun kralları kimlerdir?

Wikipedia.org sitesinden alınan bilgilere göre Asurlular’ın tüm dönemlerini kapsayan krallar listesi aşağıya çıkarılmştır. Özellikle ilk dönem Asurlulardaki kralların sadece isimleri belli olmakla birlikte sonraki dönemdeki kralların listesi tam olarak verilmektedir.

1-Erken Dönem Asur Karlları Şunlardır:

Tudiya

Adamu

Yangi

Suhlamu

Harharu

Mandaru

Imsu

Harsu

Didanu

Hanu

Zuabu

Nuabu

Abazu

Belu

Azarah

Ushpia

Apiashal

Apiashal, Ushpia’nın oğlu

Hale, Apiashal’ın oğlu

Samani, Hale’nin oğlu

Hayani, Samani’nin oğlu

Ilu-Mer, Hayani’nin oğlu

Yakmesi, Ilu-Mer’in oğlu

Yakmeni, Yakmesi’nin oğlu

Yazkur-el, Yakmeni’nin oğlu

Ila-kabkabu, Yazkur-el’in oğlu

Aminu, Ila-kabkabu’nun oğlu

Sulili, Aminu’nun oğlu

Kikkia (MÖ 2000-MÖ 1985)

Akiya (MÖ 1985-MÖ 1970)

I. Puzur-Ashur (MÖ 1970-MÖ 1960)

Shallim-ahhe (MÖ 1960-MÖ 1945)

Ilushuma (MÖ 1945-MÖ 1906) (Güney Mezopotamya’ya yayıldı)

I. Erishum (MÖ 1906-MÖ 1867)

Ikunum (MÖ 1867-MÖ 1860)

I. Sargon (MÖ 1860-MÖ 1850) (Nimud tapınağı/kalesinde hükmetti)

II. Puzur-Ashur (MÖ 1850-MÖ 1830)

Naram-Sin (MÖ 1830-MÖ 1815)

II. Erishum (MÖ 1815-MÖ 1809)

I. Shamshi-Adad (MÖ 1809-MÖ 1781)

I. Ishme-Dagan (MÖ 1780-MÖ 1741)

Mut-Ashkur (MÖ 1730-MÖ 1720)

Rimush (MÖ 1720-MÖ 1710)

Asinum (MÖ 1710-MÖ 1706)

Nasir-Sin

Sin-namir

Ibqi-Ishtar

Adad-salulu

Adasi

Belu-bani (MÖ 1700-MÖ 1691)

Libaia (MÖ 1690-MÖ 1674)

I. Sharma-Adad (MÖ 1673-MÖ 1662)

Iptar-Sin (MÖ 1661-MÖ 1650)

Bazaia (MÖ 1649-MÖ 1622)

Lullaia (MÖ 1621-MÖ 1618)

Shu-Ninua (MÖ 1615-MÖ 1602)

II. Sharma-Adad (MÖ 1601-MÖ 1598)

III. Erishum (MÖ 1598-MÖ 1586′)

II. Shamshi-Adad (MÖ 1567-MÖ 1561)

II. Ishme-Dagan (MÖ 1561-MÖ 1545)

III. Shamshi-Adad (MÖ 1545-MÖ 1529)

I. Ashur-nirari (MÖ 1529-MÖ 1503)

III. Puzur-Ashur (MÖ 1503-MÖ 1479)

I. Enlil-nasir (MÖ 1479-MÖ 1466)

Nur-ili (MÖ 1466-MÖ 1454)

Ashur-shaduni (MÖ 1454)

I. Ashur-rabi (MÖ 1453-MÖ 1435)

I. Ashur-nadin-ahhe (MÖ 1435-MÖ 1420)

II. Enlil-nasir (MÖ 1420-MÖ 1414)

II. Ashur-nirari (MÖ 1414-MÖ 1407)

Ashur-bel-nisheshu (MÖ 1407-MÖ 1398)

Ashur-rim-nisheshu (MÖ 1398-MÖ 1390)

Ashur-nadin-ahhe II (MÖ 1390-MÖ 1380)

2-Orta Asur Dönemi Kralları;

I. Eriba-Adad (MÖ 1380-MÖ 1353)

Ashur-uballit I (M.Ö. 1353-M.Ö. 1317)

Enlil-nirari (M.Ö. 1317-M.Ö. 1307)

Arik-den-ili (M.Ö. 1307-M.Ö. 1295)

Adad-nirari I (M.Ö. 1295-M.Ö. 1263)

Shalmaneser I (M.Ö. 1263-M.Ö. 1233)

Tukulti-Ninurta I (M.Ö. 1233-M.Ö. 1196)

Ashur-nadin-apli (M.Ö. 1196-M.Ö. 1193)

Ashur-nirari III (M.Ö. 1193-M.Ö. 1187)

Enlil-kudurri-usur (M.Ö. 1187-M.Ö. 1182)

Ninurta-apal-Ekur (M.Ö. 1182-M.Ö. 1179)

Ashur-Dan I (M.Ö. 1179-M.Ö. 1133)

Ninurta-tukulti-Ashur (M.Ö. 1133)

Mutakkil-nusku (M.Ö. 1133)

Ashur-resh-ishi I (M.Ö. 1133-M.Ö. 1115)

Tiglath-Pileser I (M.Ö. 1115-M.Ö. 1076)

Asharid-apal-Ekur (M.Ö. 1076-M.Ö. 1074)

Ashur-bel-kala (M.Ö. 1074-M.Ö. 1056)

Eriba-Adad II (M.Ö. 1056-M.Ö. 1054)

Shamshi-Adad IV (M.Ö. 1054-M.Ö. 1050)

Ashur-nasir-pal I (M.Ö. 1050-M.Ö. 1031)

Shalmaneser II (M.Ö. 1031-M.Ö. 1019)

Ashur-nirari IV (M.Ö. 1019-M.Ö. 1013)

Ashur-rabi II (M.Ö. 1013-M.Ö. 972)

Ashur-resh-ishi II (M.Ö. 972-M.Ö. 967)

Tiglath-Pileser II (M.Ö. 967-M.Ö. 935)

Ashur-Dan II (M.Ö. 935-M.Ö. 912)

3-Yeni Asur Dönemi Karlları:

II. Adad-nirari (MÖ 912 – MÖ 891)

II. Tukulti-Ninurta (MÖ 891 – MÖ 884)

II. Ashur-nasir-pal (MÖ 884 – MÖ 859)

III. Şalmanezer (MÖ 859 – MÖ 824)

V. Shamshi-Adad (MÖ 822 – MÖ 811)

III. Adad-nirari (MÖ 811 – MÖ 783)

(Semiramis), vekaleten, (MÖ 811 – MÖ 805)

IV. Şalmanezer (MÖ 783 – MÖ 773)

III. Ashur-Dan (MÖ 773 – MÖ 755)

V. Ashur-nirari (MÖ 755 – MÖ 745)

III. Tiglat-Pileser (MÖ 745 – MÖ 727)

V. Şalmanezer (MÖ 727 – MÖ 722)

Asur Kral Listesi olarak bilinen dökümanının sonu; bundan sonraki krallar liste düzenlendikten sonra hükümdarlık yapmışlardır.

II. Sargon (MÖ 722 – MÖ 705)

Sanherib (MÖ 705 – MÖ 681)

Esarhaddon (MÖ 681 – MÖ 669)

Asurbanipal (MÖ 669 – MÖ 631 ya da MÖ 627)

Ashur-etil-ilani (MÖ 631/MÖ 627 – MÖ 623) (631-627 yılları arasında babası Ashurbanipal yerine vekillik yapmıştır)

Sin-shumu-lishir (MÖ 623)

Sin-shar-ishkun (MÖ 623 – MÖ 612) 

Yararlanılan kaynaklar:

wikipedia.org

kulturturizm.gov.tr