Alp Er Tunga Destanı özellikleri nelerdir?

Alp Er Tunga Destanı dünyanın en eski destanlarından bir tanesi olup, ülkemiz vatandaşlarının ismini en çok bildikleri destanlardan bir tanesidir. Ayrıca Türklere ait en eski destanlardan bir tanesidir. Alp Er Tunga Destanı hakkında bilgiler ve özellikleri aşağıda maddeler halinde verilmiştir.

Alp Er Tunga Destanı özellikleri nelerdir?

-Alp Er Tunga Destanı en eski Türk destanlarından bir tanesidir.

-Sakalar’a ait olan bir destandır. Sakalar günümüzde Orta Asya topraklarında yaşayan Yakutlar’ın atalarıdır.

-Destana ismini veren Alp Er Tunga ise Saka hükümdarıdır.

-Alp Er Tunga Destanında Alp Er Tunga’nın İranlılar ile yapmış olduğu savaşlar konu edilmiştir.

-Alp Er Tunga Destanının da ki çoğu bilgiler ve konular ve bilgiler Firdevsi’nin Şehname adlı eserinden elde edilmiştir.

-Alp Er Tunga Destanı’nın tümü günümüze kadar ulaşmamıştır. Sadece belli bir kısmı günümüze kadar kalmayı başarabilmiştir. Bu nedenle destanın ne kadar olduğu ve tam olarak hangi konuları ele aldığı yönünde tam ve net bir bilgi bulunmamaktadır.

-Günümüze kadar ulaşamayan Alp Er Tunga destanın kahramanı olan Alper Tunga ve Alper Tunga destanı hakkındaki bazı bilgelere Firdevsi’nin Şehnamesi ile birlikte aynı zamanda en önemli eserler arasında sayılan Yusuf Has Hacip tarafından yazılmış olan Kutadbu Bilig adlı eserden, Yine Türk Dili’nin ilk eseri olarak kabul edilen Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmış olan Divan-ı Lügati’t Türk adlı eserinden edinmekteyiz. Ve bu eserlerde bu destana konu olan Alp Er Tunga’ya ait bilgiler de yer almaktadır.

-Alp Er Tunga’nın Med hükümdarı Keyhüsrev tarafından hile ile öldürülmesi aşağıdaki saguda da yer almıştır.

Alp Er Tunga Sagusu Türkçe Tercümesi:

Alp Er Tunga Öldü mü

Dünya sahipsiz kaldı mı

Korkak öcünü aldı mı

Şimdi yürek yırtılır

 

Felek yarar gözetti

Gizli tuzak uzattı

Beylerbeyini kaptı

Kaçsa nasıl kurtulur

 

Erler kurt gibi uludular

Hıçkırıp yaka yırttılar

Acı seslerle bağırdılar

Ağlamaktan gözleri kapandı

 

Beğler atlarını yordular

Kaygı onları durdurdu

Benizleri yüzleri sarardı

Safran sürülmüş gibi oldular

Alp Er Tunga Sagusu öz diliyle sagu şu şekildedir:

Alp Er Tunga öldi mü?

Isız ajun kaldı mu?

Ödlek öçin aldı mu?

Emdi yürek yırtılur.

 

Ödlek yırag közetti

Oğrun tuzağ uzattı

Begler begin azıttı

Kaçsa kah kurtulur?

 

Begler atın urgurup

Kadgu anı turgurup

Mengzi yüzi sargarup.

Korkum angar türtülür.

 

Uluşıp eren börleyü’

Yırtıp yaka urlayu

Sıkrıp üni yırlayu

Sığtap közi örtülür.

 

Könglüm için ötedi.

Yitmiş yaşıg kartadı

Kiçmiş ödig irtedi

Tün kün kiçip irtelür